Bij mensen die gevoelig zijn voor testosteron denk je al snel aan het type Donald Trump: iemand die heel uitgesproken is, veel risico’s neemt, en altijd streeft naar het vergroten van zijn sociale status. Klopt dit beeld wel? Voor een grote financiële instelling deed consultant Joost Baalbergen, namens de Universiteit Utrecht, onderzoek naar de invloed van testosteron en hiërarchie op kritische tegenspraak binnen de organisatie. Deze maand verscheen een publicatie (in het wetenschappelijke journal PLOS ONE) op basis van dit onderzoek waarin hij inzichten uit (neuro)biologie en organisatiewetenschap met elkaar verbindt (Bijleveld & Baalbergen, 2017).
Ingaan tegen de status quo op je werk is een risico
Het kan moeilijk zijn om in te gaan tegen de mening van je collega’s of je baas. Je moet je kwetsbaar opstellen door tegen de groep in te gaan. Zonder dat je weet of het iets op gaat leveren. Misschien is iedereen het met je eens en krijg je alle lof voor het vooruit helpen van de organisatie. Maar voor hetzelfde geld is je baas niet gediend van je kritiek en schaad je je eigen reputatie en carrièrekansen. Het uitspreken van kritische tegenspraak is een vorm van sociaal risicogedrag. De veiligste optie is om maar gewoon je mond te houden en te conformeren aan de status quo. Terwijl het wel belangrijk is voor organisaties dat medewerkers zich kritisch uitspreken.
….door Joost Baalbergen
Waarom is het belangrijk voor organisaties dat medewerkers zich kritisch uitspreken?
Het ontbreken van kritische tegenspraak is schadelijk voor organisaties. Toch komt veel voor dat medewerkers bewust hun ideeën of meningen die ingaan tegen de status quo niet uitspreken. Een dergelijk klimaat wordt in de wetenschappelijke literatuur organizational silence genoemd (2).
Het schaadt het vermogen van de organisatie om fouten te onderkennen en ervan te leren. Het zorgt voor een vervorming in de informatie die bij het (top)management terechtkomt. Op die manier ontstaat bij managers een vertekend beeld van de organisatie, waarop zij vervolgens hun beslissingen baseren (3). Ook worden in organisaties waar geen ruimte is voor tegenspraak meer blunders gemaakt en er gebeuren meer ongelukken. Bovendien is kritische tegenspraak essentieel om immoreel of illegaal gedrag van medewerkers te voorkomen (4).
Wat doe jij als je het niet eens bent met de gang van zaken op je werk? En zou je je eerder uitspreken als je bovenin de hiërarchie van de organisatie zit, of maakt dat je niet uit? Dat heeft ermee te maken of je een Bokito of een Bonobo bent.
De invloed van testosteron op kritische tegenspraak
In ons onderzoek bekeken we hoe testosteron en de plek van een medewerker in de hiërarchie van invloed zijn op tegenspraak in een organisatie. In overeenstemming met het beeld van Trump komt in de wetenschappelijke literatuur naar voren dat testosteron van invloed is op zowel het streven naar sociale status (zie o.a. 5) als een grotere bereidheid om risico’s te nemen (zie o.a. 6).
Dit levert een interessante vraag op als het gaat om tegenspraak in organisaties. Testosteron hangt samen met het nemen van meer risico’s. Dus je zou kunnen verwachten dat mensen die bovengemiddeld gevoelig zijn voor het hormoon – laten we hen Bokito’s noemen – vaker kritische tegenspraak uiten. Ook als ze onderin de hiërarchie van de organisatie zitten en uiten van tegenspraak sociaal risicogedrag is. Maar je zou ook kunnen verwachten dat medewerkers onderin de organisatie zich juist minder vaak kritisch uitlaten, omdat ze hun sociale status willen beschermen door niet in te gaan tegen de status quo.
Lees hier meer over de marker die we gebruikt hebben om het prenatale testosteronniveau te meten
De marker die we gebruikt hebben is de verhouding tussen wijs- en ringvinger van de rechterhand (2D:4D ratio, zie 7). Een lage 2D:4D ratio hangt samen met grotere gevoeligheid voor testosteron (Bokito’s), terwijl een hoge 2D:4D ratio juist samenhangt met lagere gevoeligheid voor het hormoon.
Testosteron is een geslachtshormoon dat een belangrijke rol speelt in de groei van onder andere het zenuwstelstel. De hoeveelheid testosteron die aanwezig is in de baarmoeder tijdens de groei van een embryo beïnvloedt op deze manier al voor de geboorte de ontwikkeling van een kind. Dit prenatale testosteronniveau voorspelt allerlei soorten gedrag later in het leven, waaronder agressie, zorgzaamheid, competitiviteit, seksualiteit en vertrouwen. Omdat het prenatale testosteronniveau ook blijkt te correleren met de groei van de vingers, kan de verhouding tussen wijs- en ringvinger gebruikt worden als een (grove) maat voor prenatale testosteron en gevoeligheid voor testosteron (7).
Zelf bepalen of je een Bokito of toch meer een Bonobo bent? Klik hier!
Meet de lengte van je wijs- en ringvinger van je rechterhand. Deel vervolgens de lengte van je wijsvinger door de lengte van je ringvinger. Deze 2D:4D ratio is voor mannen gemiddeld 0,947, voor vrouwen 0,965.
Zit je onder het gemiddelde? Dan ben je een Bokito. Als je erboven zit ben je een Bonobo.
Het verschil tussen Bokito’s en Bonobo’s
Bokito’s en Bonobo’s verschillen volgens de onderzoeksresultaten gemiddeld niet in hoeveel tegenspraak ze uiten. Maar als je ook de plaats van medewerkers in de hiërarchie van de organisatie meeneemt, dan blijkt er iets opvallends.
Voor Bonobo’s maakt hun plek in de hiërarchie niet uit: zij spreken zich gemiddeld even vaak uit. Ongeacht hun positie in de organisatie. Voor Bokito’s is het daarentegen wél belangrijk of ze onderin of bovenin de hiërarchie zitten. Bokito’s bovenin de organisatie spreken zich vaak uit, meer dan Bonobo’s. Maar als zij onderin zitten, dan houden ze juist vaker hun mond.
Figuur: De neiging van medewerkers om tegenspraak te uiten over problemen in de organisatie, als interactie tussen prenatale testosteron (2D:4D) en positie in de hiërarchie van de organisatie. *Op basis van 7-punts zelfrapportage schaal (1 = weinig tegenspraak, 7 = veel tegenspraak; zie 8)
Conclusie
Deze uitkomsten passen bij het idee dat hogere gevoeligheid voor testosteron er niet simpelweg voor zorgt dat Bokito’s meer risico’s nemen dan Bonobo’s, maar dat het effect van testosteron op een subtielere manier werkt: door te zorgen dat mensen streven naar het beschermen van hun sociale status.
Ook sluiten de bevindingen aan bij het idee dat het voor je sociale status beter kan zijn om je mond te houden dan om je kritisch uit te spreken. Zeker als je onderin de hiërarchie van een organisatie zit.
De interessantste uitkomst is dat plaats in de hiërarchie van een organisatie een belangrijke voorspeller is van kritische tegenspraak, maar dat dit alleen geldt voor mensen die gevoelig zijn voor testosteron. Deze interactie tussen (neuro)biologie en organisatiewetenschap biedt een nieuw perspectief op tegenspraak in organisaties.
Hiermee laat dit onderzoek ook het grote voordeel zien van een interdisciplinaire werkwijze: gebruikmaken van inzichten uit andere disciplines creëert mogelijkheden om gedrag op nieuwe manieren te bekijken, en zo nog beter te leren begrijpen.
Het volledige artikel is te lezen via: http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0180008
Referenties
-
Bijleveld E, Baalbergen J (2017) Prenatal exposure to testosterone (2D:4D) and social hierarchy together predict voice behavior in bankers. PLoS ONE 12(6): e0180008. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0180008
-
Milliken FJ, Morrison EW. Shades of silence: Emerging themes and future directions for research on silence in organizations. J Manag Stud. 2003; 40: 1563–1568. https://doi.org/10.1111/1467-6486. 00391
-
Blok, 2012 Blok, M. (2012). Kop dicht, mond open: Breaking corporate silence. Amsterdam: Proof
-
Burke & Cooper, 2013 p.13 Burke, R.J. & Cooper, C.L. (2013). Voice and Whistleblowing in Organizations. Cheltenham: Edward Elgar Publishing Limited
-
Millet K, Dewitte S. A subordinate status position increases the present value of financial resources for low 2D:4D men. Am J Hum Biol. 2008; 20: 110–115. https://doi.org/10.1002/ajhb.20689 PMID: 17972318
-
Stenstrom E, Saad G, Nepomuceno M V., Mendenhall Z. Testosterone and domain-specific risk: Digit ratios (2D:4D and rel2) as predictors of recreational, financial, and social risk-taking behaviors. Pers Individ Dif. 2011; 51: 412–416. https://doi.org/10.1016/j.paid.2010.07.003
-
Lutchmaya S, Baron-Cohen S, Raggatt P, Knickmeyer R, Manning JT. 2nd to 4th digit ratios, fetal testosterone and estradiol. Early Hum Dev. 2004; 77: 23–28. https://doi.org/10.1016/j.earlhumdev.2003. 12.002 PMID: 15113628
-
Liang J, Farh CIC, Farh J-L. Psychological antecedents of promotive and prohibitive voice: A two-wave examination. Acad Manag J. 2012; 55: 71–92. https://doi.org/10.5465/amj.2010.0176
BLOG – De smarten van de smartphone
Christine en Bert,
Jullie weet dat dit onderwerp mijn belangstelling heeft en ik zou graag een zinvolle bijdrage leveren.
Waarschijnlijk zijn mijn vlieguren er de oorzaak van dat ik niets feitelijks kan bijdragen, wel een mening waar je niets aan hebt. Het artikel bewijst wel dat we op weg zijn en zelfs de hypothese voorbij. Veel of weinig testosteron, het zal afhankelijk van de persoon, plaats en moment zijn. Veel testosteron doet vermoeden dat spontane kritiek te verwachten valt, maar ook een testosterongeladen persoon kan verstandig handelen en is er meer dan slechts een hormonale oorzaak. Sociale intelligentie en referentiekader zullen ook een rol kunnen spelen.
Laten we as. zondag naar Zomergasten kijken op de VPRO. Frans de Waal zal hierover zeerzeker iets zinnigs kunnen zeggen.
Groet,
Pieter
Mijn wijsvinger is langer dan mijn ringvinger, wat wellicht een hoop verklaart: weinig op status en sterk op samenwerking gericht en voor wat betreft het uiten van kritiek laat ik mij weinig leiden door hiërarchie.
Zeer goed. Dankjewel
Hoi ! Hartelijk bedankt voor deze geweldige blog.
Zeer goed. Dankjewel