Een tikkeltje weemoedig. Zo zullen veel mensen terugdenken aan de dag waarop ze richting zonnige oorden reden. De vakantieperiode is voor het westen van Nederland immers alweer enkele dagen voorbij en ook de rest van Nederland moet er binnenkort aan geloven.

De terugreis voelde veel korter

Afgelopen weekend zag ik veel bevriende vakantiegangers terugkeren van hun trip naar de zon. Na het welhaast onvermijdelijke ‘hoe was je vakantie?’ besloot ik hen steevast te vragen hoe de reis was verlopen.

Ik zou geen psycholoog zijn als in mijn vraag geen achterliggende gedachte schuilging. Het duurde vaak eventjes, maar het gros maakte de door mij verwachte opmerking: de terugreis voelde eigenlijk veel korter dan de heenreis.

Op het eerste gezicht opmerkelijk, aangezien na doorvragen bleek dat beide reizen, qua objectieve reistijd en afstand, even lang waren geweest. Toch is het gevoel vanuit psychologisch oogpunt helemaal niet zo opmerkelijk, zo blijkt.

Onze eigen verwachting als verklaring

Wetenschappelijk onderzoek naar het verschijnsel illustreert namelijk dat niet de tijdsduur zelf maar onze verwachting hierover bepaalt hoe lang de reis lijkt te duren.¹ We zijn vaak iets te optimistisch en onderschatten daardoor de duur van de heenreis (‘het zal allemaal wel niet zo lang duren‘).

De heenreis duurt dan langer dan verwacht, waardoor we deze ook al snel als lang ervaren.

Als we twee weken later weer terug naar Nederland rijden wordt datzelfde gevoel gebruikt als verwachting voor de terugreis (‘het zal wel weer heel lang gaan duren, net als tijdens de heenreis’), waardoor die op haar beurt weer heel erg meevalt.

Het gevoel dat de terugweg korter duurt dan de heenweg is dus vaak een illusie die door onze eigen verwachtingen geschapen wordt.

U weet dus wat u te doen staat als uw collega’s of vrienden iets later van hun vakantie terugkeren. Vraag ze eens naar de beleving van hun reis. Grote kans dat u hun gevoel over de ervaren reistijd wetenschappelijk kunt onderbouwen!