Op 17 januari 2018 vierden we twintig jaar Tabula Rasa met een compact symposium. Voor eenieder die er niet bij kon zijn of die het graag nog eens herbeleeft: een kort verslag van een geslaagde middag.
Nieuwsgierigheid voorop
Op een zonnige woensdagmiddag in januari viert Tabula Rasa haar twintigjarig bestaan met een compact symposium. Locatie is een knusse zaal in het Humanity House in Den Haag. Na een woord van welkom door Bert Pol, neemt Christine Swankhuisen ons mee naar twintig jaar geleden, toen Bert en Christine besloten dat het hoog tijd was kennis uit de wetenschap te gaan gebruiken in de praktijk van het communicatievak – en kennis uit de praktijk in de wetenschap. We worden meegenomen naar escalerende informatiebijeenkomsten en zien een van de eerste bewezen-effectieve interventies. Nieuwsgierigheid blijft de leidraad: van primes voor fietsers in de Amsterdamse binnenstad tot nieuwe onderzoeksmethoden die diepere drijfveren bij vaccinatieweigeraars achterhalen.
Mensen zijn voorspelbare wezens
Bert illustreert aan de hand van een grap over en de kunsten van (IBM) Watson dat wij mensen zeer behoorlijk te voorspellen zijn. Alex de Kid produceerde een nummer in samenwerking met Watson Beats, dat 26.000 populaire nummers en 5 jaar aan culturele data analyseerde. Hieruit is een nummer ontstaan dat bovenaan in de hitlijsten stond. Als een computer weet hoe het een nummer kan schrijven dat ons als mensen emotioneert, hoe uniek is onze beleving dan? Volgens Bert betekent het dat we anders moeten kijken naar de vaardigheden die we nodig hebben als communicatieprofessionals. Het vraagt om nieuwe skills die ons in staat stellen samen te werken met de technologie. ‘Ons vak verandert niet, maar ons werk wel, en wij ook’, aldus Bert.
Data is de nieuwe olie
De eerste externe spreker is Roland Hameeteman, oprichter en CEO van E-office. De interessante feiten over data, informatieopslag en artificial intelligence volgen elkaar in rap tempo op. Zo verbruiken we tegen 2020 vele Zettabytes (een Zettabyte is 1.000.000.000.000.000.000.000 (1021) bytes) aan informatie en dreigt er een tekort aan opslagruimte voor alle informatie die we verzamelen. Maar, zo stelt hij ons gerust, ‘alle informatie van de wereld past in 1 kilo DNA.’ Al deze informatie moeten we vervolgens wel slim inzetten, door artificial intelligence te gebruiken. Op die manier kan de informatie omgezet worden in materie waar wij als mensen iets mee kunnen. Roland benadrukt dat we gebruik moeten maken van de kracht van computers: laat het routinematige werk over aan machines, en doe zelf het creatieve. Zo vind je de juiste balans tussen inventiviteit en structuur.
Vermijd het Kermit-de-kikkereffect
Vol enthousiasme vertelt Mark van Vuuren, universitair hoofddocent communicatiewetenschap, tot slot over job crafting en hoe technologie daarin een rol kan spelen. Zoals hijzelf zegt: ‘Ik probeer de klont die werk heet open te breken.’ Hoe je dat doet volgens hem? Door je baan in verschillende taken op te breken. Je kunt je baan anders vormgeven door je te richten op het grotere plaatje, samen te werken met technologie, nieuwe technologie te maken of een stap opzij te zetten en iets anders te doen. Maar hierbij moet gewaakt worden voor het Kermit-de-kikkereffect: de acteur die de stem van Kermit vertolkte had bij zijn ontslag het gevoel dat alles hem was afgenomen: Kermit spelen was zijn roeping. Maar zo werkt het niet volgens Mark. ‘De belangrijkste vaardigheden zijn impliciet.’ Je bent niet je baan, maar je vaardigheden.
Grote hoeveelheden data en artificial intelligence zullen een steeds grotere rol zullen gaan spelen in de wereld en binnen ons vak. Daar kunnen we niet meer omheen. Maar of we nu samenwerken met technologie of het als uitgangspunt nemen voor ontwikkeling: het is van belang te bedenken vanuit welke waarden we dit doen. Want hoe belangrijk technologie ook wordt: een beetje menselijkheid kan nooit kwaad.
Meer lezen? De sprekers raden u de volgende boeken aan.
Brynjolfsson, E., & McAfee, A. (2014). The second machine age: Work, progress, and prosperity in a time of brilliant technologies. WW Norton & Company.
Davenport, T. H., & Kirby, J. (2016). Only humans need apply: winners and losers in the age of smart machines. Harper Business.
Evans, D. S., & Schmalensee, R. (2016). Matchmakers: the new economics of multisided platforms. Harvard Business Review Press.
Friedman, T. L. (2017). Thank you for being late: An optimist’s guide to thriving in the age of accelerations. Picador USA.
Hameeteman, R (2012). Yellow & Blue. De juiste mix van inventiviteit en structuur. Business Contact.
Harari, Y. N. (2016). Homo Deus: A brief history of tomorrow. Random House.
Leonhard, G. (2016). Technology vs. Humanity: The coming clash between man and machine. United Kingdom: Fast Future Publishing.
Rushkoff, D. (2016). Throwing rocks at the Google bus: how growth became the enemy of prosperity. Penguin.
Susskind, R., & Susskind, D. (2015). The future of the professions: How technology will transform the work of human experts. Oxford University Press, USA.
Bert Pol in NRC: De EU als het volgende juk dat afgeworpen moet worden