Terugdringen geluidsoverlast: welke boodschap werkt?
Interventie
Gemeente Amsterdam
Schrik, irritatie en zelfs gezondheidsproblemen: allemaal kunnen ze veroorzaakt worden door geluidsoverlast van luide motorfietsen en auto's. Dit is een probleem waar veel gemeenten last van hebben, waaronder de gemeente Amsterdam.
In het kort:
Kijkje in de strategie
Op basis van vooronderzoek naar de doelgroep, de situatie en het gedrag hebben we aan de hand van een strategische inzichten concepten ontwikkeld.
Hoewel sommige verkeersdeelnemers hardnekkig overlast blijven veroorzaken, zijn er genoeg die wél openstaan voor gedragsverandering. Hierbij kunnen we inspelen op twee normen: de injunctieve norm, die zegt wat mensen werkelijk vinden ("Hard geluid maken hoort hier niet"), en een descriptieve norm, die laat zien wat anderen daadwerkelijk doen ("Andere voertuigen zorgen ook niet voor overlast").
Om automatische gewoontes zoals revven te doorbreken, is een opvallende boodschap nodig, bijvoorbeeld door controle aan te kondigen of negatieve feedback te geven (sad face afbeelden). Dit zou een gevoel van afkeuring kunnen oproepen, en zo geluidsoverlast verminderen. Anderzijds kan positieve bekrachtiging ook effectief zijn; door een vriendelijke boodschap stimuleren we het gewenste gedrag.
Tijdens de concepttest met automobilisten en motorrijders bleken een aantal zaken belangrijk. Zo houden veel motorrijders al rekening met hun omgeving, mits zij de noodzaak begrijpen. Daarnaast is een passende boodschap is essentieel en begrijpen zij dat een scherpe toon soms juist nodig is om hen te motiveren.
De twee finalisten
Twee concepten hebben we, naar aanleiding van de co-creatie, meegenomen in een praktijkproef.
Vier locaties verspreid over de stad werden geselecteerd, waar aanvankelijk alleen geluidsmeters hingen. Daarna werden geluidsinformatiedisplays en bijbehorende communicatie toegevoegd aan deze locaties.
In de laatste fase van de proef werden de displays weer verwijderd, zodat we alleen nog de geluidsmetingen vóór (detectie) en na de interventie konden meten.
De data van onder andere de geluidspieken, geluidssterkte en geluidsduur zijn meegenomen in de analyse.
En wat bleek?
Het concept 'Rustig door de buurt' lijkt effectief:
Het herinnert mensen eraan dat ze door een woonwijk rijden, wat hen minder geneigd maakt om onnodig lawaai te maken. De boodschap fungeert als een subtiel verzoek: "Denk aan de buurt."
In combinatie met de melding 'TE LUID' trekt het direct de aandacht en confronteert het bestuurders met hun gedrag, waarbij de sad face afkeuring uitdrukt.
Bij het uitblijven van overlast ontvangen bestuurders positieve feedback ('Rustig door de buurt'), wat het gewenste gedrag versterkt. Dit zien we terug in de verkorte duur van het geluid.
In vergelijking met 'Lawaaicontrole' leidt 'Rustig door de buurt' tot een grotere afname van het aantal lawaaipieken bij verkeersdeelnemers die het scherm hebben waargenomen, ongeacht het lawaainiveau. Daarnaast zorgt deze boodschap ook voor een kortere duur van de geluidspieken. Kortom, veelbelovende resultaten voor de weg naar het verminderen van geluidsoverlast in Amsterdam.